Status spomenika -> Nacionalni spomenik

"Službeni glasnik BiH", broj 90/06.

O D L U K U

I

Graditeljska cjelina - Tekijska (Muhamed-Mehmed-čauševa) džamija u Konjicu proglašava se nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: nacionalni spomenik).

Nacionalni spomenik čine džamija i harem džamije.

Nacionalni spomenik nalazi se na k.č. broj 1306 (novi premjer), posjedovni  list broj 596, k.o. Konjic II, Opština Konjic, Federacija Bosne i Hercegovine, Bosna i Hercegovina.

Na nacionalni spomenik primjenjuju se mjere zaštite utvrđene Zakonom o sprovođenju odluka Komisije za zaštitu nacionalnih spomenika uspostavljene shodno Aneksu 8 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini (“Službene novine Federacije BiH” br. 2/02, 27/02 i 6/04).

II

Vlada Federacije Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Vlada Federacije) dužna je da obezbijedi pravne, naučne, tehničke, administrativne i finansijske mjere za zaštitu, konzervaciju i prezentaciju nacionalnog spomenika. 

Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika (u daljnjem tekstu: Komisija) utvrdiće tehničke uslove i obezbijediti finansijska sredstva za izradu i postavljanje informacione table sa osnovnim podacima o spomeniku i odluci o proglašenju dobra nacionalnim spomenikom.

III

S ciljem trajne zaštite nacionalnog spomenika, utvrđuju se sljedeće mjere zaštite koje se odnose na prostor definisan u tački I stav 3 ove odluke:

-     dozvoljeni su samo istraživački i konzervatorsko-restauratorski radovi, radovi na tekućem održavanju objekta, uključujući i one čiji je cilj prezentacija spomenika, uz odobrenje federalnog ministarstva nadležnog za prostorno uređenje i stručni nadzor nadležne službe zaštite nasljeđa na nivou Federacije Bosne i Hercegovine;

-     skinuti postojeće staklo kojim je ostakljen trijem džamije (prostor sofa)i vratiti u prvobitno stanje;

-     hortikulturno urediti harem;

-     sanirati zid prema rijeci Neretvi;

-     sanirati i restaurisati  polomljene i oštećene nišane.

Na parcelama koje graniče sa parcelom na kojoj se nalazi nacionalni spomenik dozvoljena je izgradnja stambenih objekata maksimalne spratnosti P+1, odnosno visine 6,50 m do početka krovišta i maksimalnog gabarita 11 X 11 m.

IV

Stavljaju se van snage svi sprovedbeni i razvojni prostorno-planski akti koji su u suprotnosti sa odredbama ove odluke.

V

Svako a posebno nadležni organi Federacije Bosne i Hercegovine, kantona, gradske i opštinske službe suzdržaće se od preduzimanja bilo kakvih radnji koje mogu da oštete nacionalni spomenik ili da dovedu u pitanje njegovu zaštitu.

VI

             Ova odluka dostaviće se Vladi Federacije, federalnom ministarstvu nadležnom za prostorno uređenje, nadležnoj službi zaštite nasljeđa na nivou Federacije Bosne i Hercegovine  i opštinskom organu uprave nadležnom za poslove urbanizma i katastra radi sprovođenja mjera utvrđenih u tač.  II - V ove odluke i nadležnom opštinskom sudu radi upisa u zemljišne knjige.

VII

Sastavni dio ove odluke je obrazloženje sa pratećom dokumentacijom koje je dostupno na uvid zainteresovanim licima u prostorijama i na web- stranici Komisije   (http://www.aneks8komisija.com.ba).

VIII

Shodno članu V stav 4 Aneksa 8 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, odluke Komisije su konačne.

IX

Ova odluka stupa na snagu danom donošenja i objaviće se u «Službenom glasniku BiH».

Ovu odluku Komisija je donijela u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo i Tina Wik.

Broj:  06.2-02-603/03-4            

15. mart 2006. godine

Konjic                                                                                      

Predsjedavajući Komisije

Dubravko Lovrenović

O b r a z l o ž e nj e

I – UVOD

            Na osnovu člana 2 stav 1 Zakona o sprovođenju odluka Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika, uspostavljene shodno Aneksu 8 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, “nacionalni spomenik” je dobro koje je Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika proglasila nacionalnim spomenikom u skladu sa čl. V i VI Aneksa 8 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, kao i dobra upisana na Privremenu listu nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine («Službeni glasnik BiH» broj 33/02) sve dok Komisija ne donese konačnu odluku o njihovom statusu, a za šta ne postoji vremensko ograničenje, i bez obzira na to da li je za navedeno dobro podnesen zahtjev.

Komisija je 17. 3. 2003. godine primila peticiju Centra za islamsku arhitekturu Bosne i Hercegovine. U skladu sa odredbama Zakona, a na osnovu člana V Aneksa 8 i člana 35 Poslovnika o radu Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika, Komisija je pristupila sprovođenju postupka za donošenje konačne odluke o proglašenju dobra nacionalnim spomenikom.

II – PRETHODNI POSTUPAK

U postupku koji je prethodio donošenju konačne odluke o proglašenju izvršen je uvid u:

-     podatke o sadašnjem stanju i namjeni dobra, uključujući opis i fotografije, podatke o oštećenjima u toku rata,

-     dokumentaciju o lokaciji imovine, 

-     dokumentaciju o sadašnjem sopstveniku i korisniku dobra,

-     istorijsku, arhitektonsku i drugu dokumentarnu građu o dobru koja je data u popisu korišćenja dokumentacije u okviru ove odluke.

Na osnovu uvida u  prikupljenu dokumentaciju i stanje dobra utvrđeno je sljedeće:

1. Podaci o dobru

Lokacija

Graditeljska cjelina-Tekijska(Muhamed-Mehmed-čauševa) džamija nalazi se u užoj gradskoj zoni Konjica, u naselju zvanom Orašje, uz regionalni put koji povezuje Konjic i Boračko jezero. Džamija se nalazi na lijevoj obali rijeke Neretve, uz samu rijeku Neretvu, oko 150 metara uzvodno od starog konjičkog mosta.

Tekijska džamija se nalazi na k.č. broj 1306 (novi premjer), broj posjedovnog lista 596, k.o. Konjic II, svojina Islamske vjerske zajednice Konjic, Opština Konjic.

Objektu Tekijske džamije se pristupa sa sjeverozapadne strane, iz Ulice dr Safeta Mujića.

Istorijski podaci

Područje Konjica je bilo nastanjeno još u doba neolita. U rimsko doba tu je bila značajna raskrsnica puteva. Iz rimskog perioda pronađeni su tragovi postojanja naselja na obje obale rijeke Neretve, na području današnjeg gradskog naselja Konjic (Mujezinović, 1998, str. 422; Mulić, 2003, str. 24).

U XV vijeku formiraju se karavanske stanice na putu koji je vodio od Dubrovnika preko doline Neretve u srednju Bosnu. Jedna od tih stanica razvila se u Konjicu, u kom je još u vrijeme kralja Tvrtka (1353-1394) bila uspostavljena carina. Carinarnica u Konjicu postojala je tokom cijele  prve polovine XV  vijeka (Anđelić, 1975, str. 128, 312).

Tokom pohoda sultana Mehmeda el-Fatiha, koji je trajao od maja do juna 1463. godine, osvojena je i cijela okolina Konjica (Anđelić, 1975, str. 129, 313).

U vrijeme otomanske uprave Konjic je bio saobraćajni čvor i usputna stanica na Carigradskom drumu koji je vodio dolinom Neretve prema moru. Između 1550. i 1574. godine Konjic je dobio status kasabe, pod novim nazivom Neretva, ali je korišćen naziv Konjic sve do početka XVIII vijeka. Između 1537. i 1585. godine osmanske vlasti su na lijevoj obali Neretve izgradile novo naselje, kom su dale status kasabe i naziv Belgraddžik. Godine 1585. kasaba je imala tri muslimanske i jednu nemuslimansku mahalu (Mulić, 2003, str. 27).

Godine 1633. pominje se samostalan kadiluk Belgraddžik (Mali Biograd) a njegovo sjedište je bilo u Konjicu, koji se od tada počeo da zove Belgraddžikom (Mujezinović, 1998, str. 422).

Evlija Čelebi kaže da je Konjic imao šest mahala (na obje strane Neretve), osam džamija, dvije medrese, dvije derviške tekije, tri mekteba, jedno manje kupatilo i dva svratišta (hana), od kojih je jedno bilo u čaršiji. Čelebi, takođe, navodi da se na suprotnu stranu rijeke prelazilo velikim drvenim mostom (Čelebi, 1996, str. 477).

Godine 1833. dvije nahije su dobile status kaza (srezova) pod nazivima Neretva i Konjice (Konjiće). Prilikom osnivanja Bosanskog vilajeta 1865. godine obje su objedinjene u jednu kazu pod nazivom Sa Neretvom Konjice (Mea Neretva Konjiće), a od 1867. godine samo Konjiće. Tada su objedinjene i dvije kasabe u jednu pod nazivom Konjiće. Tako je ostalo sve do dolaska Austro-Ugarske 1878. godine. Odmah po dolasku austrougarske vlasti su kazu Konjiće preimenovale u kotar pod nazivom Konjica, a kasabu Konjiće u grad pod nazivom Konjica (Mulić, 2003, str. 27).

Tekijska (Muhamed-Mehmed-čauševa) džamija je jedina džamija u Konjicu koja se nalazi na lijevoj obali rijeke Neretve. Džamiju je sagradio Muhamed-Mehmed-čauš, sin hadži Abdijin, koji je porijeklom iz Konjica. Za ovu džamiju je napisana vakufnama 1622. godine (hidžretske godine 1031).

Za podizanje ove zadužbine od svog imetka Mehmed-čauš je izdvojio 700 hiljada srebrnih akči. Pretpostavlja se da je od vakifa jedna polovina bila namijenjena za gradnju džamije, a druga za njeno izdržavanje (Mulić, 2003, str. 168).

Džamija je dobila naziv Tekijska zato što je uz nju postojala tekija helvetijskog reda, što je navedeno u vakufnami Mehmed-bega:

«U haremu Tekijske džamije će biti jedna kuhinja, drvarnica i tekija sa deset odjeljenja za siromahe i derviše. Tekija treba imati svoga starješinu (šejha).... »

Prevod natpisa na ploči koja se nalazi na ulazu džamije ispisan je u stihovima na turskom jeziku koji glasi:

Mehmed-beg tražeći Božije zadovoljstvo

Nije žalio truda ni imetka i podigao je ovo veliko djelo

Zato za dobrotvora dom učiniše svi anđeli nebeski

I rekoše džamiji kronogram:

«Neka je od Boga primljeno ovo dobro djelo».

1058/1648/1649/

(Mujezinović, 1998, str. 427-428)

Ne zna se tačna godina izgradnje Tekijske džamije u Konjicu, ali na osnovu podataka koji su pronađeni o tome postoje različita mišljenja pojedinih autora.

            Neki od autora (Kreševljaković, Hasandedić, Mujezinović) tvrde da je prvu džamiju sagradio Hudoverdi(1) čauš 1579. godine, a Mulić smatra da on nema veze sa Tekijskom džamijom.

Vakufnama Muhameda-čauša je napisana 1622. godine, a kao godina izgradnje džamije na natpisu koji se nalazi na njoj je 1648. Vremenska razlika između godine nastajanja vakufname i godine navedene na natpisu iznosi 27 godina. O tome je Mujezinović napisao sljedeće:

«S obzirom da je sačuvana vakufnama iz koje saznajemo da je Tekijska džamija podignuta 1579. godine, možemo tvrditi da se natpis na tarihu odnosi na njenu opravku koja je bila većih razmjera. Vjerovatno je prva džamija koju je sagradio carski čauš (Hudoverdi čauš) Mehmed, koji je po predanju bio iz Konjica, izgorjela ili na neki drugi način porušena, pa ju je ponovo sagradio Mehmed-beg 1648/1649. godine»  (Mujezinović, 1998, str. 427-428).

Prema Mulićevom mišljenju, džamija je najvjerovatnije sagrađena između 1622. i 1648/49. godine. Mulić pretpostavlja da su, nakon dužeg niza godina od izgradnje džamije, vjernici odlučili da u znak zahvalnosti podignu pomen-ploču Mehmedu-čaušu i na ploči naveli godinu kada su ploču postavili.

Godine 1848. Ali-paša Rizvanbegović je obnovio Tekijsku džamiju.

Godine 1917. austrougarske vlasti su skinule olovni pokrov sa džamijske kupole, a 1922. godine džamija je ponovo obnovljena (Bajić, 1999, str. 23).

Usljed bombardovanja 1944. godine, džamija je bila oštećena (Bajić, 1999, str. 23).

U toku rata u Bosni i Hercegovini 1992-1995. godine objekat je pretrpio dvadesetak direktnih pogodaka, i to u munaru, kupolu i bočne zidove (podatak dobiven od predstavnika IVZ Konjic).

2. Opis dobra        

Tekijska (Muhamed-čauševa) džamija je jedina potkupolna džamija u Konjicu.

Tekijska džamija pripada tipološkoj grupi jednoprostornih potkupolnih džamija. Džamija ima centralni molitveni prostor koji je natkriven kupolom, natkrivene spoljne sofe i vitku kamenu munaru. U džamiju se ulazi preko poluotvorenih kamenih sofa koje imaju drveni pod. Dimenzije sofa su 13,35 X 4,20 m. Sofe su natkrivene kosim trostrešnim krovom čiji je pokrov bakreni lim. Izvorno, i kupola i sofe su bile pokrivene olovnim limom. Krov trijema se oslanja na dvanaest drvenih stubova. Stubovi imaju dimenzije oko 18 X 18 cm i oslanjaju se direktno na kamen sofa, čija je visina otprilike 60 cm.

Spoljni gabariti džamije su oko 10,0 m X 10,0 m bez sofa. Unutrašnji centralni prostor džamije ima približno kvadratnu osnovu dimenzija oko 8,20 X 8,20 m. Zidovi su kameni, debljine otprilike 80 cm, malterisani iznutra  i izvana.

Svi volumeni spoljnog oblika džamije završeni su profilisanim  kamenim vijencima koji se javljaju na mjestima na kojim je pokrov prepušten preko vertikalne ravni zida. Sve kupole, kosi krovovi, opšavi, kao i krov munare na ovoj džamiji su prekriveni bakrenim limom.

Kupola leži na osmougaonom tamburu. Prelaz iz kvadratne osnove u tambur ostvaren je preko četiri trompe. Svaka trompa se sastoji od tri kriške koje su na vrhu naglašene lukom. Ovi lukovi zajedno sa četiri slijepa luka čine friz lukova i nalaze se u zoni ispod tambura. U svakom slijepom luku nalazi se po jedan okulus. Sa unutrašnje strane tambur ima ovalni oblik, a njegova spoljna strana ima osmougaonu formu. U svakom polju tambura nalazi se po jedan prozor, ukupno osam prozora. Zidovi osmougaonog tambura na uglovima, sa spoljne strane, ojačani su pilastrima.

Sve unutrašnje zidne površine džamije su malterisane i bojene, i to žutom, svijetložutom, bijelom, zelenom i svijetlozelenom bojom, a kupola plavom bojom(2).

Izvorno, pod u džamiji je bio izrađen od kamenih ploča, a 1922. godine je zamijenjen drvenim. Današnji pod je daščani i skoro postavljen (podatak dobiven od predstavnika IVZ Konjic).

Mihrab Tekijske džamije se nalazi na jugoistočnom zidu džamije okrenut prema kibli. Širina mihraba je otprilike 2,10 m, sastoji se od polukružne mihrapske niše čiji prečnik iznosi 50 cm, a njegova visina (od poda džamije do vrha mihrapske krune) iznosi oko 3,20 m. Otvor niše se stepenasto završava stalaktitnim ukrasima poredanim u pet pojaseva. Stalaktitni ukrasi se postepeno sužavaju, tako da zatvaraju udubljenje niše i završavaju se mihrapskom krunom na vrhu. Mihrapska niša je sa tri strane uokvirena kamenim ramom koji je, u odnosu na ravan džamijskog zida, izvučen za otprilike 20 cm. Njegova širina iznosi oko 30 cm, a visina oko 3,85 m. Ram i donji dio mihrapske niše su bojeni tamnozelenom bojom. Između kamenog rama i mihrapske niše je polje bojeno svijetlozelenom bojom bez dekoracije. Ovaj dio je odvojen od prostora niše profilisanim kamenim vijencem, širine 25 cm, bojenim tamnozelenom bojom.

           Minber se nalazi na jugoistočnom zidu džamije, i to desno od mihraba. Od mihraba je udaljen 1,25 m, a od jugozapadnog zida 0,95 m. Dimenzije minbera su: dužina oko  2,90 m, širina oko 0,75 m, a visina sa alemom na vrhu iznosi otprilike 6,15 m. Minber je izrađen od kamena i sastoji se od ulaznog dijela koji čine masivni ram, kameno stepenište i baldahin sa piramidalnim krovom. Krov minbera nosi osmougaoni tambur koji se oslanja na četiri drvena stubića koji su povezani prelomljenim lukovima. Stepenište se sastoji od 10 -12 stepenika sa podestom ili pijedestalom na vrhu. Sa obje strane minberskog stepeništa nalazi se visoka kamena ograda koja ima dekoraciju - geometrijske otvore sa strane i masivni rukohvat. Sa bočnih strana stepenište je zatvoreno, a ispod ćursa je otvor za prolaz. Minber je bojen naizmjenično bijelom i svijetlozelenom bojom.

           Mahfil Tekijske džamije zauzima cijeli prostor sjeverozapadnog zida, iznad ulaznih vrata. Njegova konstrukcija je drvena i oslonjena je na dva pravougaona drvena stuba, čije dimenzije iznose otprilike 15x13 cm. Dimenzije mahfila su: dužina oko 8,20 m, a širina oko 2,60 m. Pod mahfila je daščani. Ograda mahfila je drvena i njena visina iznosi otprilike 80 cm. Na mahfil se ulazi preko uskih zavojitih stepenika munare.           

Na džamiji se nalazi ukupno 26 prozora, raspoređenih na sve četiri fasade objekta, koji su postavljeni u četiri nivoa. U donjem nivou objekta nalazi se 8 dvokrilnih prozora raspoređenih tako da se na svakoj fasadi nalaze po dva prozora. Prozori su pravougaoni, drveni, novije izrade, napravljeni od drveta munike i bojeni prirodnom zaštitnom bojom. Dimenzije ovih prozora iznose oko 90 h 145 cm. Ovi prozori imaju kameni ram debljine oko 23 cm i prelomljeni luk u gornjem dijelu. Na prozorima donjeg nivoa, osim prozora koji se nalaze na jugoistočnoj (mihrapskoj) strani, sačuvani su stari drveni kapci koji se nalaze na unutrašnjoj strani. Kapci su izrađeni od punog orahovog drveta u tri polja a u prostoru između polja se nalaze gvozdeni ukrasi u obliku toka. Svi prozori donjeg nivoa imaju demire sa čvorovima izrađene od kovanog gvožđa.

U drugom nivou nalazi se 6 jednokrilnih prozora koji su postavljeni u istoj osovini kao i prozori donjeg nivoa. Raspoređeni su tako da se na svakoj fasadi, osim sjeverozapadnoj, nalaze po dva prozora. Gornji dio prozora ima oblik svoda.  Izrađeni su od drveta munike, novije su izrade, bojeni prirodnom zaštitnom bojom. Ispod lučnog dijela u prozorskoj niši nalaze se ukrutne grede. Ovi prozori su manjih dimenzija nego prozori donjeg nivoa, ali su gotovo istih dimenzija i oblika kao i prozori koji se nalaze na tamburu. Iznad ovih prozora drugog nivoa smješteni su okrugli prozori, okulusi. Njih ima ukupno četiri, i to na svakoj fasadi po jedan okulus. Na tamburu se nalazi osam prozora koji završavaju lučno. Ovi prozori imaju ukrutnu gredu ispod prelomljenog luka.

Portal džamije je jednostavan, izvučen u odnosu na sjeverozapadni zid oko 40 cm. Portal se sastoji od punih hrastovih dvokrilnih vrata koja su pravougaonog oblika. Vrata su uokvirena lučnim kamenim ramom debljine oko 28 cm. Njihova širina iznosi otprilike 2,25 m, a visina 2,20 m. Iznad vrata se nalazi kamena tabla veličine 72 h 45 cm sa natpisom.

Visoka vitka dvanaestostrana kamena munara prigrađena je desno od ulaza u džamiju, uz njen jugozapadni zid. Munara je visoka oko 36 m. Građena je od kamena sedre, malterisana i bojena bijelom bojom. U munaru se ulazi  iz molitvenog dijela prostora džamije, i to na dijelu ispod mahfila, na jugozapadnom zidu. Baza munare je poligonalne osnove. Prelaz sa baze na tijelo munare je izveden u vidu trapezoidne prizme sa plitkim  profilisanim kamenim vijencem i romboidnim ukrasima koji su bojeni zelenom bojom.  Munara ima šerefe čija je ograda kamena. Krov munare je u obliku kupe i prekriven je bakrenim limom (izvorno olovnim). Na vrhu munare je alem, izrađen od bakra.

           Sjeveroistočno od džamijskog objekta nalazi se manji noviji objekat abdesthane. To je prizemni objekat dimenzija oko 2,50 h 7,00 m koji je sagrađen 2003. godine.

           Dvorište džamije je ograđeno kamenim zidom prosječne visine oko 2,0 m, i to sa dvije strane. Duža strana graniči sa Ulicom dr Safeta Mulića, a na kraćoj sjeveroistočnoj strani nalazi se kapija kroz koju se ulazi u džamijski prostor.

Harem uz Tekijsku džamiju

Harem uz Tekijsku džamiju se nalazi jugozapadno od objekta džamije.

Prema Mujezinovićevom mišljenju, u groblju pored Tekijske džamije nalazilo se pedesetak nišana manjih dimenzija dosta jednostavne obrade, bez oznaka, a većina ih je bila i bez natpisa.

            Nišani sa epitafima, jednostavnim kratkim tekstovima, pokazuju da su tu sahranjeni:

-     Ismail, sin Alije, umro 1237. (1821/22)

-     Mula Mehmed, sin Osmana Alagića, 1264. (1847/48)

-     Ago Alagić, sin Džafera, 1271. (1854/55)

-     Dževahira, kći Mula Saliha, 1293. (1876)

-     Hadži Muhamed Alagić, 1318. (1900)

(Mujezinović, 1998, str. 428).

            Danas u haremu Tekijske džamije ima oko dvadeset nišana manjih dimenzija jednostavne izrade bez natpisa.

3. Dosadašnja zakonska zaštita

           U postupku koji je prethodio donošenju konačne odluke o proglašenju izvršen je uvid u akte o zaštiti dobra i utvrđeno je sljedeće:

           Prostornim planom Bosne i Hercegovine do 2002. godine Tekijska džamija u Konjicu je evidentirana kao spomenik III kategorije.

4. Istraživački i konzervatorsko-restauratorski radovi

Na Tekijskoj džamiji su vršene intervencije u nekoliko navrata:

• Godine 1848. Ali-paša Rizvanbegović je obnovio Tekijsku džamiju;
• Godine 1917. austrougarske vlasti su skinule olovni pokrov sa džamijske kupole;
• Godine 1922. džamija je obnovljena a kameni pod zamijenjen drvenim. Tada je i kupola prekrivena limom;
• Godine 1934. nabujala rijeka Neretva je odnijela donji haremski zid i oštetila džamijski zid;
• Godine 1944. džamija je bila oštećena usljed bombardovanja;
• Godine 1965. Zavod za zaštitu spomenika Mostar izvršio je restauraciju ulaznog trijema (prostor sofa) i popravio dvorišni zid.

           U toku rata u Bosni i Hercegovini 1992-1995. godine objekat je pretrpio dvadesetak direktnih pogodaka, i to u munaru, kupolu i bočne zidove.

Od 1999. do 2004. godine vršene su veće popravke na džamiji, a sanirana su oštećenja koja su nastala usljed njenog granatiranja:

• zamijenjen je postojeći olovni lim bakrenim na kupoli, trostrešnom trijemu, munari, kao i na svim opšavima na objektu,
• obnovljena je fasada i obojen enterijer,
• postavljen je novi daščani pod u džamiji,
• zamijenjena je postojeća borova stolarija novom od munikova drveta,
• postavljena su dvokrilna vrata od bijelog bora na ulazu u džamiju,
• postavljena su nova dvokrilna hrastova vrata u trijemu džamije,
• ustakljen je trijem (prostor sofa),
• izgrađen je prizemni objekat abdesthane sa toaletom u dvorištu džamije.

5. Sadašnje stanje dobra

            Uvidom na terenu 28.2.2006. godine ustanovljeno je sljedeće:

-     objekat Tekijske džamije je u dobrom građevinskom stanju,

-     nišani se nalaze u lošem stanju, neki su polomljeni, a neki oštećeni.

6. Specifični rizici

Evidentni su negativni spoljni uticaji za vrijeme kišnog perioda koji mogu da ugroze spomenik. Tada se poveća nivo rijeke Neretve, koja poplavi harem i  time ugrožava objekat džamije.

III -  ZAKLJUČAK

Primjenjujući Kriterijume za donošenje odluke o proglašenju dobra nacionalnim spomenikom (“Službeni glasnik BiH” br. 33/02 i 15/03), Komisija je donijela odluku kao u dispozitivu. Odluka je zasnovana na sljedećim kriterijumima:

A.         Vremensko određenje

B.         Istorijska vrijednost

(Veza građevine, cjeline ili područja sa istorijskom ličnošću ili značajnim događajem u istoriji.)

E.         Simbolička vrijednost

ii.  Sakralna vrijednost,

vi. Značaj za identitet grupe ljudi.

F.         Ambijentalna vrijednost

ii.          Značenje u strukturi i slici grada,

iii.         Objekat ili grupa objekata je dio cjeline ili područja.

G.         Izvornost

                         v.           Položaj i smještaj u prostoru.

Sastavni dio ove odluke su:

-     kopija katastarskog plana i podaci o svojini

-     foto-dokumentacija (snimci Komisije)

-     skica osnova džamije (snimak Komisije)

Korišćena literatura

U toku vođenja postupka proglašenja graditeljske cjeline Tekijske džamije u Konjicu nacionalnim spomenikom korišćena je sljedeća literatura:

1954.    Kreševljaković, Hamdija i Kapidžić, Hamdija, «Stari  hercegovački gradovi», "Naše starine" br. 2, str 9-10, 1954.

1975.   Anđelić, Pavao, Historijski spomenici Konjica i okoline, I, Skupština opštine Konjic, Konjic, 1975.

1996.   Čelebi, Evlija, Putopis, Sarajevo Publishing, 1996.

1997.  Mujezinović, Mehmed, Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga 2, 3. izdanje, biblioteka "Kulturno naslijeđe", Sarajevo Publishing, 1997. 

1999.    Bajić, Esad, Monografija Medžlisa Islamske zajednice Konjic sa posebnim osvrtom na džamije i druge spomenike islamske kulture na ovom području, Konjic, 1999.

2000.   Ayverdi, dr Ekrem Hakki, Avrupada Osmanli Mimari Eserleri, Yugoslavya, II,  3. kitap, Istanbul, 2000.

2001.    Mulić, Jusuf, Konjic i njegova okolina u vrijeme osmanske vladavine (1464-1878), Opština Konjic, Konjic, 2001.

2003.    Mulić, Jusuf, Dvije značajne godišnjice grada Konjica: 620 godina prvog zvaničnog pomena grada i 320 godina od izgradnje bivšeg kamenog mosta, "Hercegovina", 15-16, časopis za kulturno i historijsko naslijeđe, Arhiv Hercegovine, Mostar, 2003.

(1) Hudoverdi Bosna Muhamed-beg, sin Alijin, bio je carski sluga i unaprijeđen je u carskog čauša, ali on nema veze sa Tekijskom džamijom. Postoji njegova vakufnama iz 1579. godine koju je napisao za nepoznatu džamiju (Mulić, 2003, str. 170).

(2) Od predstavnika IVZ Konjic dobili smo informaciju da su fasada i unutrašnjost objekta bojeni u periodu od 1999. do 2004. godine i da je tom prilikom zadržana izvorna dekoracija.